فرمیون چیست ؟
طبق تعریف، فرمیونها ذراتی هستند که از آمار فرمی-دیراک تبعیت میکنند. ذراتی که بوسیلهٔ آمار فرمی-دیراک توصیف میشوند، از اصل طرد پاؤلی پیروی میکنند. به این معنی که تمایل ندارند در کنار هم قرار بگیرند، یعنی فرمیونها منزوی هستند و هیچ دو فرمیونی نمیتواند در یک لحظهٔ معین، یک حالت کوانتومی را اشغال کنند. این ذرات طبق اصل طرد پائولی هنگامی که در یک حالت کوانتومی قرار میگیرند همدیگر را دفع میکنند و اگر ذرهای در یک حالت کوانتومی خاص قرار گیرد مانع از آن میشود که ذره دیگری هم بتواند به آن حالت دسترسی یابد. این امر، باعث سختی و استحکام حالتهایی میشود که شامل فرمیون هستند (هسته، اتمها، مولکولها و…)؛ بنابراین گاهی اوقات گفته میشود که فرمیونها بخش اصلی ماده هستند، در حالی که بوزونها ذراتی هستند که فعل و انفعالات را انتقال میدهند (حاملان نیرو) یا بخش اصلی تشعشعاتند. میدانهای کوانتومی فرمیونها، که میدانهای فرمیونیک (fermionic fields) نامیده میشوند از روابط تبدیل متعارفی و استاندارد، پیروی میکنند.
اصل طرد پاولی در مورد فرمیونها و استحکام ناشی از آن در ماده، منجر میشود به پایداری لایههای الکترون و ترکیب اتمها و بنابراین ساخت ترکیبات شیمی ممکن میشود. همچنین دلیلی است برای فشار داخلی مادهٔ تبهگن که تا حد زیادی حالت تعادل کوتولههای سفید و ستارههای نوترونی را برقرار میکند.
تمام ذرات بنیادی دارای یک خصوصیت کوانتوم مکانیکیاند که میتوان تقریباً آن را چرخش فرض کرد. فرمیونها (الکترونها، پروتونها و نوترونها) دارای چرخشهایی هستند که مضارب نیمه صحیحاند؛ بدین معنا که اگر بخواهیم با استعاره صحبت کنیم باید بگوئیم که لازم است دو دور کامل بچرخند تا به وضعیت ابتدایی خویش بازگردند. بوزونها (مثلاً فوتونها) دارای چرخشهایی با مضرب صحیح (۰ ۱، ۲، و غیره) هستند.
در سیستمهای بزرگ، تفاوت بین آمار بوزونی و فرمیونی تنها در چگالیهای بالا وقتی در تابعهای موج، همپوشانی وجود داشته باشد، ظاهر میشود. در چگالیهای پایین، هر دو آمار با تقریب خوبی توسط قاعدهٔ آماری ماکسول – بولتزمن جواب میدهند که توسط مکانیک کلاسیک بیان میشود.